Trong chương trình công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản, không thể xem nhẹ hoạt động cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em từ 0 - 5 tuổi, bởi đây là mục tiêu, kế hoạch nhà nước từ thành phố đến xã, phường đề ra hàng năm nhằm góp phần phát triển thể lực, tinh thần và trí tuệ đối với thế hệ trẻ ở độ tuổi này.
Ngoài việc mỗi trạm y tế xã, phường phân công nữ hộ sinh hoặc y sĩ sản nhi làm chuyên trách chương trình cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em (trước đây gọi là chuyên trách phòng chống suy dinh dưỡng), kết hợp với việc duy trì đội ngũ cộng tác viên suy dinh dưỡng đến tận 104 thôn, tổ dân phố trên địa bàn thành phố; anh, chị, em là lực lượng thường xuyên gần gũi bà mẹ của bé để theo dõi, tư vấn hoặc hướng dẫn kiến thức cho họ về dinh dưỡng và phát triển, mà cụ thể là phương pháp cho bé bú, bé ăn đúng cách, hợp lý để phòng tránh suy dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, sự phối hợp của các ban, ngành, hội đoàn thể trong công tác cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em, cũng được triển khai cụ thể tại từng xã, phường như: tuyên truyền, tư vấn cho bà mẹ mang thai tránh không để bị suy dinh dưỡng bào thai; thông tin, giáo dục, truyền thông được thực hiện thường xuyên trên đài truyền thanh địa phương; tổ chức sinh hoạt nhóm nói chuyện chuyên đề; cấp phát tờ rơi và nhiều hình thức chuyển tải thông tin thích hợp khác. Trong đó cao điểm vào các dịp triển khai “Tháng hành động vì trẻ em”, chiến dịch tổng cân đo, uống bổ sung vitamin A, tẩy giun hai đợt hàng năm vào đầu tháng 6 và đầu tháng 12; tuyên truyền “Tuần lễ Thế giới nuôi con bằng sữa mẹ”, “Tuần lễ dinh dưỡng và phát triển”, v.v… Nội dung bao gồm những kiến thức cơ bản về dinh dưỡng, theo dõi tăng trưởng, đa dạng hóa bữa ăn cho trẻ theo 4 nhóm thực phẩm gồm: chất bột, chất béo, chất đạm và vitamin - khoáng chất.
Ngoài những công tác trên, tổ chức buổi nấu ăn mẫu, còn gọi là thực hành dinh dưỡng cho các bà mẹ đang mang thai hoặc có con dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng, cấp sản phẩm phục hồi dinh dưỡng cho trẻ cũng được triển khai khi có chỉ đạo.
Chị Trương Thị Ngọc phượng, 42 tuổi; thôn Bình Lập, xã Cam Lập sinh con vào tháng 9/2015, các bé bị thiếu cân sơ sinh (dưới 2.500gram) vừa thoát suy dinh dưỡng chia sẻ:
“Tôi sinh đôi, hai đứa suy dinh dưỡng, nhờ học hỏi qua các bà mẹ nuôi con, với hơn nữa nhờ mấy cô, chú cán bộ trạm y tế bổ sung thêm: ăn thức ăn đủ 4 nhóm, uống thuốc vi-ta-min A, thuốc tẩy giun định kỳ; theo dõi cân nặng, chiều cao bằng biểu đồ tăng trưởng; nhận sản phẩm dinh dưỡng nhờ đó con tôi đã thoát khỏi”.
Về hoạt động giám sát hỗ trợ với mục đích giúp 15 trạm y tế xã, phường toàn thành phố triển khai thực hiện tốt chương trình cải thiện tình trạng dinh dưỡng, được Đội Sức khỏe sinh sản trực thuộc Trung tâm Y tế Cam Ranh thực hiện đều đặn. Về vấn đề này, bà Bùi Thiện Hạnh - Phó Đội trưởng phụ trách nói:
“Hàng tháng Đội Sức khỏe sinh sản chúng tôi đều thực hiện giám sát hỗ trợ 15 trạm y tế xã, phường về chương trình sức khỏe sinh sản nói chung và chương trình phòng chống suy dinh dưỡng nói riêng, nhằm hỗ trợ các trạm y tế xã, phường thực hiện chuyên môn, kỹ thuật theo hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ sức khỏe sinh sản, phòng chống suy dinh dưỡng.
Nội dung giám sát cụ thể là công tác truyền thông; hồ sơ quản lý sổ sách chương trình; các vật tư, cân, thước đo; sản phẩm dinh dưỡng; các nguồn kinh phí; biểu đồ tăng trưởng dành cho trẻ.
Nhờ các hoạt động tại địa phương được thực hiện tốt, từ đó góp phần hoàn thành nhiệm vụ chung của toàn trung tâm y tế”.
Với những phối hợp đồng bộ, cộng vào đó từ cấp tỉnh, thành phố đến xã, phường quan tâm phân bổ, hỗ trợ thêm kinh phí hoạt động, nhờ vậy tỉ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em từ 0 - 5 tuổi trên địa bàn thành phố đã được kéo giảm dần, năm sau thấp hơn năm trước. Nếu cuối năm 2012, tỉ lệ sơ sinh thiếu cân là 3,57%; tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng tính theo cân nặng là 7,78% và theo chiều cao là 9,94%; thì cuối năm 2017, tuần tự theo tỉ lệ: 3,2%; 6,05% và 7,84%. Đợt I, cân đo định kỳ cho trẻ 0 - 5 tuổi toàn thành phố vào tháng 6/2018, thì tỉ lệ trẻ sơ sinh thiếu cân chiếm 1,55%; tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng tính theo cân nặng 6% và theo chiều cao là 7,73%; giảm hơn so năm 2017.
Liên quan giữa suy dinh dưỡng ở trẻ em từ 0 - 5 tuổi đối với kinh tế - xã hội, được bác sĩ Bùi Thị Sen - Giám đốc Trung tâm Y tế thành phố Cam Ranh cho biết:
“Trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng, có phần ảnh hưởng rất lớn đối với sự phát triển kinh tế của gia đình cũng như là xã hội, những đứa trẻ này thường là sức đề kháng giảm cho nên các cháu rất dễ mắc bệnh. Và khi mắc bệnh thì khó chẩn đoán, quá trình điều trị thường là dai dẳng, kéo dài sẽ làm cho tình trạng suy dinh dưỡng nặng thêm. Đặc biệt, những trẻ suy dinh dưỡng thì dễ mắc một số bệnh mà điều trị phải dài ngày như là bệnh lao, HIV/AIDS hay là nhiễm nấm, làm cho ảnh hưởng đến sự phát triển tinh thần của trẻ; đồng thời khi trẻ bị bệnh kéo dài như vậy, thì gia đình sẽ tốn kém tiền, bạc cũng như là công lao chăm sóc.
Mặt khác, trẻ em nhỏ bị suy dinh dưỡng lớn lên trưởng thành, thành những lực lượng lao động năng suất rất là kém; nhất là nữ, khi nhỏ bị suy dinh dưỡng thì lớn lên thấp, bé, nhẹ cân ảnh hưởng trực tiếp đến sinh đẻ để phát triển giống nòi, và tất nhiên là năng suất lao động của họ cũng sẽ giảm đi.
Do đó, vấn đề phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ dưới 5 tuổi rất là quan trọng, tạo thành những lớp người sau này có ích cho xã hội”.
Hy vọng rằng, hoạt động cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em từ 0 - 5 tuổi, trên địa bàn thành phố Cam Ranh luôn được duy trì và phát triển, không những góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe đối với thế hệ mầm non tương lai của đất nước, mà còn tác động đến việc phát triển giống nòi, nâng cao chất lượng dân số./.
Hồng Dương