Trong bối cảnh vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đang được nhiều người tiêu dùng quan tâm như hiện nay, việc sản xuất theo hướng thực phẩm sạch, an toàn đang được nhiều bà con nông dân quan tâm. Trên địa bàn xã Cam Thành Nam, sản phẩm Táo là một trong những sản phẩm đặc thù của địa phương, giòn, thơm được nhiều người ưa chuộng, cũng chính vì thế, mà trong thời gian thu trái rất dễ bị côn trùng, nhất là ruồi vàng tấn công làm ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng trái. Với nhiều biện pháp kỹ thuật được đưa ra nhằm phòng trừ sự tấn công của ruồi vàng trong đó phương pháp xây dựng nhà lưới cải tiến cho vườn táo được nhiều nhà vườn áp dụng.
Hộ gia đình anh Hồ Tấn Cường là một trong những hộ đầu tiên trên địa bàn xã thực hiện việc trùm lưới kín cho vườn táo. Theo anh, qua thời gian trồng, chăm sóc, thu hoạch táo, nhận thấy tình hình dịch bệnh ruồi vàng hoành hành trên cây táo đã làm giảm năng suất, chất lượng và thu nhập cho gia đình và những người trồng táo, anh đã trăn trở nghĩ cách làm sao để giải quyết được nạn ruồi vàng này. Qua thời gian học tập, nghiên cứu, anh nhận thấy việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không có hiệu quả, làm hư táo và đặc biệt chi phí cao, còn gây hại đến sức khỏe con người, anh đã nghiên cứu học tập từ các mô hình trong thành phố Hồ Chí Minh, Lâm Đồng về xây dựng nhà lưới bao trùm toàn bộ cây táo, sau một quá trình nghiên cứu thì đầu năm 2017, anh đã thực hiện mô hình này trên 5.000m2 táo của gia đình, cứ 1.000m2 với chi phí 15 triệu là đã hoàn thiện được nhà lưới cải tiến, bao trùm toàn bộ diện tích táo. Đến đầu năm 2018 thì gia đình anh tiếp tục thực hiện được 5.000m2 nữa. Đầu năm 2020 này anh đang quyết tâm phủ kín toàn bộ 2 ha táo. Nói về hiệu quả của việc trồng táo trong nhà lưới anh Cường cho biết:
“ Hiệu quả mà trồng táo trong nhà lưới là không có sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, mục đích là để nó che chắn côn trùng, không có côn trùng vào để mà phá hoại quả táo, bảo vệ sức khỏe của người sản xuất ra táo, rồi sau đó là đáp ứng được cái thị trường, cái nhu cầu thị trường hiện nay là người dân phải ăn sạch, an toàn, cho nên khi mà thực hiện được cái mô hình này thì quả táo tung ra thị trường được người ta chuộng hơn, tin tưởng hơn và bán được giá thành nó cao hơn, năng suất nó cũng vượt trội luôn, tại vì nó không bị sâu bệnh thì nó giảm được cái chi phí, năng suất từ 5 tấn/1.000m2 thì lên được 8 tấn/1.000m2, giá thành từ 7.000 đ/kg lên 10.000 đồng /1kg”.
Cũng như hộ anh Cường, hộ ông Võ Trọng Nguông thôn Quảng Hòa cũng đã nhanh chóng nhận ra hiệu quả từ việc đầu tư nhà lưới cải tiến bao phủ cây táo, ông đã một lúc đầu tư thực hiện bao hết toàn bộ diện tích táo của gia đình với 0,5 ha. Ông Nguông cho biết:
“ Mình khỏi phải bơm thuốc, khỏi tốn tiền đầu tư bơm thuốc, lợi về kinh tế cho mình mà thu nhập cao hơn, cơ bản người tiêu dùng an toàn, cái táo mình nó không có hư, khi côn trùng bị chích thuốc táo không trùm nó sẽ bị hư, tỷ lệ thất thoát rất là nhiều, ví dụ người ta không trùm thì khả năng người ta mất hơn một nửa, còn mình trùm thì khỏi mất, rồi đồng thời nữa là cái táo của mình bán giá cao hơn, ví dụ người ta 5.000 đồng mình có thể bán được 10.000 đồng. Lợi nữa là cho cái sức khỏe của mình, khỏi bơm thuốc, làm được những công việc khác nữa, còn người ta phải tốn tiền để bơm thuốc, rồi người ta phải tốn công nữa”.
Cùng với những lợi ích mang lại thì đối với những người mới thực hiện mô hình này sẽ rất dễ gặp một số vấn đề khó khăn về nhiệt độ trong vườn táo, là một người có nhiều kinh nghiệm trong việc trồng táo trong nhà lưới, anh Cường chia sẻ thêm:
“Trùm vô thì nó nóng, nó khô trái, đó là thực tế, nhưng mà khi qua quá trình nghiên cứu ra thì mình sẽ dùng nước tia để mà hạn chế cái nhiệt độ ở trong vườn táo, chú ý nhất là nhiệt độ ở trong vườn táo là phải đủ lượng nước tưới, nước tia giải nhiệt trong vườn táo, đó là điều quan trọng nhất. Nói chung nóng thì phải khắc phục cái chuyện nóng chứ không phải vì cái nóng đó mình lại bỏ cuộc, lại tiếp tục tái diễn cái xịt thuốc cũng như không. Nói chung làm thì mình phải làm cho bằng được, phải tìm cách khắc phục”.
Hiện nay, diện tích trồng táo trên địa bàn xã Cam Thành Nam đang có gần 50ha, tập trung ở khu vực thôn Quảng Hòa. Cùng với việc hướng dẫn bà con cách phòng trừ và hạn chế sâu bệnh bằng nhiều phương pháp để nâng cao năng suất, chất lượng quả táo, thời gian qua Hội Nông dân xã cũng đã tuyên truyền vận động người dân thực hiện mô hình nhà lưới cải tiến cho cây táo, qua những mô hình đã thực hiện, nhận thấy hiệu quả mang lại rõ rệt, nhiều hộ cũng đã áp dụng thực hiện vào vườn táo của gia đình, đến nay xã đang có 3 ha thực hiện việc trùm lưới màng cho táo.
Ông Ngô Văn Nhẹ- Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết:
“Hiện nay thì ở địa bàn xã Cam Thành Nam, diện tích táo cải tiến thì có khoảng 3 ha, trong 3ha này có một số thì đã triển khai cách đây 2 năm, 2019 thì triển khai thêm một ít nữa, về cái hiệu quả của cái nhà lưới này rất là thiết thực. Từ cái hiệu quả mang lại rõ ràng, đa số nông dân đều thấy như vậy, cho nên số nông dân đã có hướng là sẽ đầu tư trồng táo trong mô hình nhà lưới cải tiến mà những hộ trước đây đã làm. Hội nông dân cũng cố gắng tuyên truyền giải thích rõ thêm để cho những người nông dân chưa ý thức được vấn đề này sẽ có nhận thức mới và làm theo mô hình này...”
Với chi phí lắp đặt lưới dao động từ 12-18 triệu đồng/1.000m2, đây là một chi phí không hề nhỏ đối với nhiều hộ, thế nhưng mô hình nhà lưới cải tiến có nhiều ưu điểm vượt trội như: lưới màng giúp che chắn không cho côn trùng xâm nhập, giảm thiểu tối đa lượng thuốc bảo vệ thực vật; cản bớt ánh sáng mặt trời chiếu vào trái, bảo vệ trái không bị nám vỏ, sậm màu; che bớt sương muối làm thiu lá, gẫy cành, rụng bông, trái. Hơn nữa, việc trùm màng cho vườn táo giúp cho việc điều tiết khí hậu dễ dàng hơn thông qua đó tạo ra khí hậu thích hợp nhất cho cây táo phát triển, hệ thống lưới màng cũng được bảo hành 2- 3 năm, và người dân có thể sử dụng được từ 3- 5 năm....
Theo ông Nhẹ cho biết thêm, trong năm 2020 này xã Cam Thành Nam đã có thêm 4 hộ đăng ký thực hiện mô hình nhà lưới cải tiến với diện tích táo gần 2ha, các hộ khác cũng đang có ý định thực hiện trong thời gian tiếp theo, điều này chứng tỏ việc trùm màng cho vườn táo đang là phương pháp bảo vệ cây táo phòng tránh côn trùng có hiệu quả được người trồng táo tin tưởng, không những phòng trừ được sâu bệnh hại, côn trùng, chim, ruồi vàng gây hại mà còn là phương pháp sản xuất thân thiện với môi trường, an toàn sức khỏe cho chính người sản xuất và người tiêu dùng./.
Lê Ngân