Năm 1999 bà Lê Thị Mùi, thường trú ở thôn Mỹ Thanh, xã Cam Thịnh Đông bắt đầu tham gia cộng tác viên (CTV) dân số (DS) khi đã bước vào tuổi 40, với đồng tiền phụ cấp ít ỏi, lúc đều đặn lại có khi phải chờ từ 1 đến 2 quý mới nhận. Khi được sự ủng hộ của bà con Nhân dân trong thôn, thì niềm vui như lại đến thêm với bà, nhưng cũng có mấy lần nỗi buồn tự đâu đến dù không muốn, bởi có vài lời ra tiếng vào là người dưng mà lại đi lo chuyện đông con, nghèo khổ của gia đình người khác, ấy vậy mà bà vẫn bằng lòng làm cái công việc này, tính đến nay đã ngót hai thập kỷ.
Bà Lê Thị Mùi - CTV dân số thôn Mỹ Thanh, xã Cam Thịnh Đông
Làm CTV DS, với bà vừa có dịp được tiếp xúc xã hội thông qua công việc, cũng vừa có điều kiện bổ sung kiến thức để góp phần xây dựng hạnh phúc gia đình, những tưởng làm một gian rồi nghỉ, nhưng với bà đến giờ này đã khác. Thông qua những lần tập huấn, kết hợp tìm tòi, nghiên cứu tài liệu về Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ), cộng với chút năng khiếu chuyện trò dễ làm bằng lòng người nghe, ấy là vốn liếng giúp bà tự tin trong thực hiện nhiệm vụ.
Để hoàn thành chỉ tiêu hàng năm do UBND xã giao về cho từng địa bàn CTV phụ trách, bản thân bà sắp xếp hợp lý việc lao động, nội trợ gia đình, dành quỹ thời gian phù hợp để tham gia công tác. Ngoài việc tăng cường tuyên truyền, vận động trước khi triển khai các đợt chiến dịch sức khỏe sinh sản và cung cấp dịch vụ KHHGĐ, bà luôn tích cực làm công tác vãng gia nhằm tâm tình, chia sẻ về sự vất vả, khổ cực của việc sinh đông con, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế gia đình; rồi việc dạy dỗ, học hành, tạo công ăn việc làm cho chúng. Với phụ nữ xấp xỉ tuổi của mình thì bà chia sẻ theo tình nghĩa bạn bè, người nhỏ tuổi hơn bà lại tâm sự theo vai người cô, người chị. Còn đối với người chồng trong mỗi hộ gia đình, thì bà chủ động mời cán bộ của Chi hội Nông dân, Ban Công tác Mặt trận thôn phối hợp vận động. Chia sẻ một kỷ niệm trong lần đi vận động đình sản, bà Lê Thị Mùi - CTV DS thôn Mỹ Thanh nói: “Trong thời gian làm công tác có cái làm cũng được, có cái làm không được nhưng cũng vui. Một lần đi vận động cặp vợ chồng đình sản nhưng gia đình đó ở dưới đìa, đi canh đêm, đi với cô Hà - Chuyên trách DS, hai cô cháu lọt xuống cầu khỉ. Tới nhà rồi, ông chồng thì bảo chờ vợ đi bắt cua 9, 10 giờ về; ban đầu chịu - hy vọng nhiều rồi, ai ngờ cuối cùng ông chồng không cho đi, rồi vợ cũng không được, mấy đối tượng khác thì được, đối tượng đó sau này rồi cũng áp dụng luôn, nên mình thấy thoải mái công tình của mình làm khổ quá, nhưng mà sau này hiểu được rồi thì mình thấy cũng mừng. Còn mấy khó khăn nhỏ nhỏ thì cũng không đáng kể gì, làm nhiều năm rồi nay cũng thuần quen; giờ tuổi cũng cao, sáu mươi mấy rồi, nếu khả năng còn làm được thì cứ làm tiếp tục cho xã hội, ước vọng của mình là vậy”.
Trước đây, trong công tác vận động bà cũng gặp không ít khó khăn, bởi một bộ phận Nhân dân chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của chính sách dân số KHHGĐ, cũng như ý nghĩa của việc chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSKSS), nên trong các đợt xã Cam Thịnh Đông triển khai Chiến dịch CSSKSS/KHHGĐ đến vùng khó khăn hoặc chiến dịch thực hiện Đề án Kiểm soát DS vùng biển, đảo và ven biển, bản thân bà phải nhiều lần đi lại vận động, chị em phụ nữ mới đến cơ sở y tế khám và thực hiện biện pháp tránh thai hiện đại.
Định kỳ hàng năm, bà tổ chức sinh hoạt nhóm chị em phụ nữ độ tuổi từ 15-49 tuổi, để nói về nội dung CSSKSS/KHHGĐ, lợi ích của việc khám thai định kỳ, không nên lựa chọn giới tính thai nhi, vận động các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, áp dụng biện pháp tránh thai hiện đại (ADBPTTHĐ) khi đã đủ 2 con, kết hợp làm công tác tiếp thị phương tiện tránh thai. Kèm lợi thế làm kiêm nhiệm nhân viên y tế thôn Mỹ Thanh từ năm 2006 đến nay, bà có thêm cơ hội để tuyên truyền người dân trong thôn về giữ gìn vệ sinh môi trường ngừa bệnh tật, tiêm chủng phòng bệnh và vận động họ hưởng ứng các chương trình y tế quốc gia khi có triển khai tại thôn, xã. Nhận xét về bà Mùi, chị Huỳnh Thị Mỹ Hà - Chuyên trách DS xã Cam Thịnh Đông nói: “Chị Lê Thị Mùi là CTV DS phụ trách một trong ba địa bàn của thôn Mỹ Thanh, xã Cam Thịnh Đông; chị rất năng nổ, nhiệt tình tham gia tốt các hoạt động tuyên truyền, vận động các cặp vợ chồng ADBPTTHĐ, vận động phụ nữ khám sức khỏe sinh sản, khám thai, tư vấn sức khỏe vị thành niên/thanh niên. Với thù lao CTV hàng tháng rất thấp, nhưng chị vẫn tham gia hoạt động nhiệt tình không ngại khó khăn, nhiều lúc chị phải đến nhà các cặp vợ chồng vận động vào những giờ cao điểm như buổi trưa hoặc tối; chị bỏ rất nhiều thời gian để gặp, thuyết phục trường hợp chưa chấp nhận sử dụng BPTTHĐ. Chính vì lòng nhiệt huyết, say mê mà kết quả thực hiện công tác DS hàng năm được UBND xã giao về cho CTV, chị đều thực hiện đạt và vượt kế hoạch góp phần hoàn thành chỉ tiêu hàng năm của xã. Ngoài ra chị còn sẵn sàng hỗ trợ cho địa bàn khác trong hoạt động công tác DS”.
Còn bà Trần Thị Tâm - Trưởng khoa DS-KHHGĐ, Trung tâm Y tế thành phố Cam Ranh thì nhận xét: “Công tác DS và phát triển trong thời gian qua đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ, được kết quả đó cũng nhờ sự đóng góp của tất cả anh em cán bộ chuyên trách các xã, phường rồi 221 CTV ở các địa bàn dân cư. Trong đó có một số CTV đã không ngại khó khăn, mặc dù thù lao hàng tháng rất là thấp, từ một trăm nghìn đến nay được một trăm rưởi, nhưng chị em cũng rất nhiệt tình trong công tác. Cụ thể như chị Lê Thị Mùi - CTV DS thôn Mỹ Thanh, xã Cam Thịnh Đông, chị quản lý trên 150 hộ, gần 500 khẩu; mỗi khi đoàn kiểm tra hay cần số liệu về DS, biến động DS thuộc địa bàn chị quản lý, chị đều nắm rất là rõ và kỹ, sổ sách ghi chép rất đầy đủ; vận động cấp và phát các phương tiện tránh thai cho người dân kịp thời. Hiện nay công tác DS so với ngày trước rộng và sâu hơn, vì có Nghị quyết 21 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Chúng tôi cũng rất mong muốn tất cả CTV trên địa bàn thành phố Cam Ranh, nhiệt tình như chị Mùi ở Cam Thịnh Đông, thì kết quả chúng ta đạt được sẽ tốt hơn”.
Công tác dân số là vậy, còn nghĩa cử giúp người thì bà cũng sẵn sàng tham gia, qua trò chuyện với bà, một phụ nữ có dáng thấp, nhỏ người chúng tôi mới biết được, trước đây bà đã có đến 26 lần tham gia hiến máu cứu người.
Quá trình tham gia công tác DS, bà Lê Thị Mùi đã được UBND tỉnh Khánh Hòa tặng Bằng khen năm 2009, Bộ trưởng Bộ Y tế tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp dân số” năm 2010, cùng nhiều Giấy khen của UBND thành phố Cam Ranh và UBND xã Cam Thịnh Đông về đóng góp xuất sắc trong công tác DS-KHHGĐ và phong trào hiến máu tình nguyện.
“… Giờ tuổi cũng cao, sáu mươi mấy rồi, nếu khả năng còn làm được thì cứ làm tiếp tục cho xã hội, ước vọng của mình là vậy”, lời nói rất chân tình, mộc mạc của bà Lê Thị Mùi, như thể truyền cảm hứng cho những người đang tham gia công tác DS trên địa bàn thành phố Cam Ranh./.
Bài và ảnh: Hồng Dương