Trong 10 năm thực hiện Chỉ thị số 19-CT/TW, ngày 05/11/2012 của Ban Bí
thư khóa XI về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dạy nghề cho
lao động nông thôn” trên địa bàn thành phố Cam Ranh, UBND thành phố đã tổ
chức quán triệt, phổ biến các nội dung của Chỉ thị số 19-CT/TW và ban hành các
văn bản triển khai thực hiện theo quy định.
Bên cạnh đó, trên cơ sở các kế hoạch, chương trình, các chỉ đạo của UBND
tỉnh Khánh Hòa, Sở Lao động – Thương binh và xã hội và Thành ủy Cam Ranh về
công tác đào tạo nghề, UBND thành phố đã ban hành các kế hoạch, công văn chỉ
đạo, hướng dẫn, yêu cầu các cơ quan, đơn vị liên quan và UBND các xã, phường
tổ chức triển khai kịp thời các nhiệm vụ về công tác đào tạo nghề trên địa bàn
thành phố, đáp ứng yêu cầu công tác đặt ra.
UBND thành phố đã ban hành các kế hoạch, công văn chỉ đạo, hướng dẫn,
yêu cầu các cơ quan, đơn vị liên quan và UBND các xã, phường tổ chức triển khai
kịp thời các nhiệm vụ về công tác đào tạo nghề trên địa bàn thành phố theo quy
định. Hàng năm, UBND thành phố chỉ đạo phòng Lao động – Thương binh và Xã
hội thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát công tác đào tạo nghề lao động nông
thôn trên địa bàn thành phố, tập trung là công tác tuyên truyền, tư vấn người lao động tham gia học nghề, đối tượng học nghề, công tác tổ chức lớp học và các điều
kiện đảm bảo duy trì lớp học đạt hiệu quả.
Trong giai đoạn 2013 - 2020 thành phố đã tổ chức trên 130 đợt kiểm tra,
giám sát các lớp nghề tại địa phương (trung bình 2-3 đợt/lớp học).
UBND thành phố đã lồng ghép công tác sơ kết, tổng kết Chỉ thị số 19-
CT/TW thông qua việc tổ chức sơ kết, tổng kết công tác đào tạo nghề ngắn hạn
cho lao động nông thôn và sơ kết từng giai đoạn thực hiện theo chỉ đạo của cấp có
thẩm quyền.
Thực hiện Chỉ thị số 19-CT/TW gắn với việc thực hiện Đề án “Đào tạo nghề
cho lao động nông thôn” theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của
Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn thành phố. Theo đó, hàng năm các nội dung
triển khai thực hiện Chỉ thị số 19-CT/TW được cụ thể hóa trong việc triển khai
thực hiện Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn” trên địa bàn thành phố. UBND thành phố đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan phối hợp với
UBND các xã, phường và Trường Trung cấp nghề Cam Ranh đẩy mạnh công tác
tuyên truyền nhằm nâng cao hiểu biết của người dân về các chính sách hỗ trợ học
nghề, như Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020, Quyết
định số 971/QĐ-TTg ngày 01/7/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi, bổ
sung Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020, Quyết định số
46/2015/QĐ-TTg ngày 28/5/2015 của Thủ tướng Chính phủ về quy định chính
sách hỗ trợ đào tạo nghề trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 03 tháng và Quyết định số
160/QĐ-UBND ngày 12/01/2018 của UBND tỉnh Khánh Hòa về việc ban hành
danh mục đào tạo nghề, mức chi phí đào tạo và mức hỗ trợ đào tạo nghề trình độ
sơ cấp, đào tạo dưới 03 tháng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.
Trong thời gian qua, đã tổ chức hơn 20 buổi tuyên truyền cho người lao
động có nhu cầu học nghề tại các địa phương. Đồng thời, thường xuyên tuyên
truyền thông qua việc phát tờ rơi, tuyên truyền trên đài truyền thanh của xã,
phường và lồng ghép tuyên truyền trong các cuộc họp ở khu dân cư…
Trên địa bàn thành phố Cam Ranh có 01 đơn vị có chức năng giáo dục nghề
nghiệp: Trường Trung cấp nghề Cam Ranh. Trong thời gian qua, các cơ sở đào tạo nghề liên kết đã đảm bảo đầy đủ
nhân lực thực hiện công tác dạy nghề theo đúng hợp đồng đã ký kết. Hàng năm, Trường Trung cấp nghề Cam Ranh đều tổ chức thực hiện công
tác tư vấn hướng nghiệp và học nghề cho các đối tượng là thanh niên, hội viên,
người lao động từ đó nắm bắt nhu cầu về đào tạo nghề có kế hoạch tham mưu cho
UBND thành phố xây dựng kế hoạch kinh phí đào tạo hàng năm cũng như trong
từng giai đoạn.
Bên cạnh đó, Trường cũng phối hợp Sở Lao động – Thương binh và Xã hội
tỉnh Khánh Hòa thực hiện khảo sát nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp trên địa
(thực hiện năm 2016 khảo sát cho năm 2016, 2017, 2018). Trên cơ sở đó, UBND
thành phố đã xây dựng các kế hoạch đào tạo các ngành nghề đáp ứng được nhu
cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp.
Trong thời gian qua, các phòng, ban, ngành, đoàn thể thành phố có liên quan
và UBND các xã, phường đã bố trí đầy đủ cán bộ kiêm nhiệm làm công tác đào
tạo nghề. Hàng năm, đều được tham gia tập huấn, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ,
kỹ năng công tác. Cơ sở đào tạo nghề liên kết đã thực hiện đúng chương trình dạy nghề cho
lao động nông thôn theo quy định trong từng giai đoạn.
Chương trình, giáo trình phù hợp với việc dạy nghề và phù hợp với trình độ
của lao động nông thôn tham gia học nghề, giúp học viên nắm vững kiến thức để
áp dụng vào thực tiễn nhằm nâng cao năng suất và hiệu quả làm việc sau đào tạo. Trong thời gian qua, cơ sở vật chất, phục vụ dạy nghề cho lao động nông
thôn được đảm bảo đầy đủ. Công tác tổ chức các lớp học đã được các cơ sở đào
tạo thực hiện linh hoạt đáp ứng nhu cầu và tạo điều kiện thuận lợi để người học
tham gia lớp và đạt kết quả sau đào tạo.
Một số lớp học được mở tại UBND xã, phường nhằm tạo điều kiện thuận lợi
trong việc đi lại cho người dân khi tham gia các lớp học, các địa phương đã phối
hợp, bố trí đầy đủ cơ sở vật chất, đảm bảo việc học tập và giảng dạy hiệu quả đã
góp phần nâng cao chất lượng, kết quả đào tạo.
Dạy nghề cho thanh niên nông thôn: Tổng số lớp đào tạo: 26 lớp, 1.158 người. Trong đó: Giai đoạn 2011-2015: 16 lớp, 510 người ; Giai đoạn 2016-2020: 10 lớp, 648 người. Tỷ lệ có việc làm sau đào tạo là 71%.
Dạy nghề cho nông dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp: Số lớp đào tạo: 37 lớp, 1.143 người. Trong đó: Giai đoạn 2011-2015: 26 lớp, 829 người ; Giai đoạn 2016-2020: 11 lớp, 314 người. Tỷ lệ có việc làm sau đào tạo là 99%
Dạy nghề đáp ứng xây dựng nông thôn mới: Số lớp đào tạo: 63 lớp, 2.301 người. Trong đó: Giai đoạn 2011-2015: đào tạo 42 lớp, 1.339 người ; Giai đoạn 2016-2020: đào tạo 21 lớp, 962 người
- Tỷ lệ có việc làm sau đào tạo là 85%, trong đó, dạy nghề nông nghiệp có
tỷ lệ người lao động có việc làm sau đào tạo cao (99%) do lao động đã có các mô
hình sản xuất nông, lâm, nghiệp nhỏ lẻ sẵn có của hộ gia đình.
Một số mô hình hiệu quả: Đào tạo và cấp chứng chỉ thuyền trưởng, máy trưởng, nghiệp vụ thuyền
viên, thợ máy tàu cá: các học viên đều có việc làm sau học nghề, thu nhập của bà
con ngư dân khá ổn định, đảm bảo được đời sống, góp phần đảm bảo an sinh xã
hội; mặt khác bà con ngư dân được học nghề đã nâng cao được ý thức cộng đồng,
hợp tác trong việc khai thác đánh bắt thuỷ sản, nâng cao năng suất lao động và
chuyên nghiệp hơn trong công tác cứu nạn, cứu hộ trên biển.
- Nghề về kỹ thuật nông nghiệp (trồng cây ăn quả, chăn nuôi, thú y, nuôi
trồng thuỷ sản): đã giúp cho các hộ nông dân tiếp cận thêm được kiến thức tiến bộ
khoa học kỹ thuật tiên tiến; sau khoá học các học viên đã tiến tới thành lập tổ hợp
tác, hợp tác xã và mạnh dạn vay vốn để phát triển sản xuất. Tiêu biểu như Tổ hợp
tác Rau Tiến Ra – xã Cam Phước Đông, Hợp tác xã nuôi Dê Cam Phước Đông,
Hợp tác xã trồng Táo Cam Thành Nam… đã góp phần giải quyết đầu ra cho nông
sản và giải quyết việc làm cho nông dân.
- Nhằm đáp ứng nhu cầu tuyển dụng nhân sự của các doanh nghiệp trên địa
bàn đặc biệt khu vực KDL Bắc bán đảo Cam Ranh, Cam Bình, Cam Lập: Trường
Trung cấp nghề Cam Ranh đã tổ chức đào tạo và giới thiệu việc làm cho lao động
nông thôn ở các nghề: Nghiệp vụ bếp, Nghiệp vụ nhà hàng, May công nghiệp...đạt
hiệu quả trong việc giới thiệu việc làm sau đào tạo cho học viên.
Nguồn lực từ ngân sách
Trong những năm qua nguồn lực cho công tác đào tạo nghề được đảm bảo
đầy đủ về nhân lực và vật lực. Các phòng, ban, ngành, đoàn thể có liên quan căn
cứ vào chức năng, nhiệm vụ của ngành đã gắn việc đưa các nhiệm vụ, chương
trình đào tạo nghề vào chương trình công tác của ngành, đoàn thể và bố trí kinh
phí để thực hiện; các địa phương cũng đã quan tâm đầu tư cho các hoạt động hỗ trợ việc thực hiện các chương trình, hoạt động đào tạo nghề trên địa bàn.
Ngân sách thành phố hàng năm được bố trí đảm bảo thực hiện đầy đủ các
hoạt động trong công tác đào tạo nghề phi nông nghiệp, bình quân mỗi năm trên
227 triệu đồng. Công tác đào tạo nghề nông nghiệp do UBND tỉnh triển khai, thực
hiện, địa phương chỉ phối hợp, hỗ trợ trong quá trình triển khai thực hiện.
Ngoài ra, các địa phương còn thực hiện lồng ghép có hiệu quả các chương
trình mục tiêu kinh tế – xã hội, tạo thuận lợi cho người dân trong quá trình tham
gia học nghề và giải quyết việc làm sau khi học nghề.
Công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn được sự quan tâm lãnh đạo,
chỉ đạo của cấp ủy và UBND các cấp, sự phối hợp chặt chẽ của các hội, đoàn thể
từ thành phố đến xã, phường trong việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách về
đào tạo nghề và vận động, hướng dẫn học viên tham gia đăng ký, lựa chọn nghề
phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của các địa phương. Một số doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn đã có sự
quan tâm, gắn kết với cơ sở đào tạo nghề để giải quyết việc làm cho lao động sau
đào tạo. Chương trình, giáo trình phù hợp với việc dạy nghề và phù hợp với trình
độ của lao động nông thôn tham gia học nghề. Từ đó học viên nắm vững kiến thức
để áp dụng vào thực tiễn nhằm nâng cao năng suất và hiệu quả làm việc sau đào
tạo.
- Công tác đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn đã tạo được
chuyển biến tích cực trong tư duy kinh tế của người lao động, giúp nông dân nâng
cao trình độ nhận thức để thích nghi tốt hơn với những yêu cầu ngày càng cao của
quá trình hiện đại hoá nông nghiệp; đồng thời, trang bị cho lao động nông thôn
những kỹ năng cơ bản, cần thiết để làm chủ quy trình sản xuất nông nghiệp hiện
đại. Công tác đào tạo nghề cho ngư dân đã giúp cho ngư dân nâng cao trình độ,
tay nghề trong hoạt động sản xuất, đáp ứng các yêu cầu theo quy định về các chức
danh trên tàu cá, tăng sản lượng đánh bắt, an toàn đi biển, góp phần làm nhiệm vụ
bảo vệ vùng biển của tổ quốc. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn hạn chế : Phần lớn người lao động là người dân tộc thiểu số, người nghèo, nhận thức
còn hạn chế, đời sống khó khăn nên họ chỉ muốn đi làm những công việc phổ thông,
giản đơn để có thu nhập ngay; chưa chủ động trong việc đăng ký tham gia học nghề
để chuyển đổi công việc nhằm nâng cao thu nhập cho bản thân và gia đình; Mặc dù sau khi học nghề tỷ lệ học viên có việc làm ổn định trên 85%
nhưng việc gắn kết học nghề với giải quyết việc làm còn thiếu đồng bộ, vẫn còn
một số lao động chưa tìm được việc làm hoặc chưa tổ chức được việc làm bền
vững; Trang thiết bị phục vụ cho dạy nghề cũng như kinh phí hỗ trợ cho người
học nghề còn ít, khó khăn cho việc thực hành nên ảnh hưởng đến chất lượng dạy
nghề; Việc giải quyết đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp và các chính sách hỗ trợ
sau đào tạo cho người nông dân nói chung và nông dân được đào tạo nghề nông
nghiệp nói riêng còn gặp nhiều khó khăn.
Hiện nay, thị trường lao động ở tỉnh Khánh Hòa nói chung và thành phố
Cam Ranh nói riêng phát triển ở mức trung bình và có những đặc trưng chung
như: Lao động vừa thiếu vừa thừa; lực lượng lao động khu vực phi chính thức, tự
tạo việc làm vẫn chiếm số lượng lớn; giá cả nhân công trên thị trường lao động
vẫn còn ở mức trung bình; sự cạnh tranh chỗ làm việc ngày càng gay gắt hơn,
công bằng hơn và trong môi trường rộng. Từ đó, đòi hỏi người lao động phải tự
đào tạo nghề và các kỹ năng nghề để thích nghi với công việc.
Cung lao động của thành phố ngày càng được nâng cao cả về số lượng và
chất lượng. Tuy nhiên, cơ cấu lao động qua đào tạo nghề chưa hợp lý, tỷ lệ lao
động chưa qua đào tạo còn cao, chưa đáp ứng kịp yêu cầu phát triển của sự nghiệp
công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thiếu lao động có chất lượng cao của các ngành
mũi nhọn, chất lượng lao động giữa hai khu vực thành thị và nông thôn vẫn còn có
sự chênh lệch, chất lượng lao động khu vực thành thị cao hơn so với khu vực nông
thôn.
Thực hiện Chương trình hành động số 13-CTr/TU ngày 06/5/2022 của Ban
Chấp hành Đảng bộ thành phố Cam Ranh (Khóa XII), nhiệm kỳ 2020 - 2025 xây
dựng Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TW, ngày 08/01/2022 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm
2030, tầm nhìn đến năm 2045:
- Giai đoạn 2021 – 2025: Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công
nghiệp - thương mại, dịch vụ - nông nghiệp. Đến năm 2025, tỷ trọng ngành công
nghiệp, xây dựng 60%, tỷ trọng thương mại, dịch vụ 31,7%, tỷ trọng ngành nông
nghiệp 8,3%.
- Giai đoạn 2021 – 2025: Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng
“Công nghiệp - Dịch vụ - Thương mại - Nông nghiệp”. Huy động mọi nguồn lực
để phát triển kinh tế nhanh, bền vững, nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân.
Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các Chương trình phát triển kinh tế - xã hội giai
đoạn 2026 – 2030.
Trong thời gian tới, địa phương cần chú trọng phát triển nhân lực đảm bảo
đủ về số lượng và chất lượng, có cơ cấu nhân lực phù hợp, có trình độ chuyên môn
cao, có kỹ năng nghề nghiệp tốt. Phát triển thị trường lao động ổn định, đáp ứng
nhu cầu nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của thành phố; trong
đó, tập trung ưu tiên phát triển nguồn nhân lực các ngành, sản phẩm có lợi thế và
là thế mạnh của thành phố Cam Ranh như thủy hải sản và dịch vụ du lịch.
Phấn đấu hàng năm số lao động có việc làm tăng thêm bình quân 1.100
người; Đến năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 90% trong đó có bằng cấp
chứng chỉ đạt 38%; Đến năm 2030, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 95%, trong đó
có bằng cấp chứng chỉ đạt 40 - 42%.
Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách của
Đảng và Nhà nước bằng nhiều hình thức thích hợp nhằm nâng cao nhận thức của
các cấp, các ngành, các tầng lớp Nhân dân về chính sách đào tạo nghề, học nghề,
vai trò của đào tạo nghề gắn với việc làm, tăng thu nhập, nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực. Quan tâm tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động bằng các chính
sách hỗ trợ phát triển sản xuất, tạo việc làm, học nghề, đưa lao động đi làm việc tại
nước ngoài, trong đó ưu tiên người nghèo, người dân tộc thiểu số. Phối hợp thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bao
gồm chất lượng đào tạo kỹ năng chuyên môn và các kỹ năng tin học, ngoại ngữ,
kỹ năng mềm. Thực hiện đa dạng hóa loại hình giáo dục nghề nghiệp, triển khai
hình thức đào tạo trực tuyến tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động tham gia
học tập nâng cao trình độ kỹ năng nghề. Nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công
tác dịch vụ việc làm về kiến thức, kỹ năng thu thập, xử lý, khai thác thông tin thị
trường lao động phục vụ tư vấn, giới thiệu việc làm, kịp thời cung cấp thông tin thị
trường lao động đến các địa phương và người lao động. Duy trì tư vấn giới thiệu
việc làm qua mạng xã hội (trang facebook việc làm Cam Ranh) và liên kết tốt với
Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh, trường Trung cấp nghề Cam Ranh để tổ chức các phiên giao dịch việc làm, rà soát các ngành nghề phục vụ cho việc phát triển
kinh tế - xã hội trọng điểm của địa phương. Vận động các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ tham gia
hoạt động dạy nghề và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn; tham gia hoạt
động đào tạo nhằm xây dựng và phát triển nguồn nhân lực có chất lượng, gắn công
tác đào tạo với giải quyết việc làm, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, hỗ trợ các
doanh nghiệp thông tin nhu cầu tuyển dụng lao động làm việc trong và ngoài nước
thông qua hệ thống thông tin truyền thông trên địa bàn thành phố. Phối hợp với
các địa phương, đơn vị liên quan trong chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm khi có
các dự án lớn, dự án trọng điểm triển khai nhằm phục vụ phát triển kinh tế -
xã hội.